सूर्यलाई नमस्कार र पुजा उपासना गर्दा कस्तो लाभ मिल्छ ?

काठमाडौं । सूर्य नमस्कार योग र प्राकृतिक रोगसँग पनि सम्बन्धित विषय हो । योगमा पनि सूर्य नमस्कारको एउटा आसन हुने गर्छ । सूर्यको ताप र प्रकाशले नै सम्पूर्ण जीवको अस्तित्व छ । यसको असन्तुलनले विभिन्न स्वास्थ्य समस्या निम्त्याउँछ ।

सूर्य नमस्कारका विधिहरूमा मुख्यतया हस्तपादासन, प्रसरणासन, द्विपाद प्रसरणासन, भू–धरासन, अष्टांग, प्रविधातासन तथा सर्पासन आदि रहेका छन् । यी आसनहरूको प्रक्रियासँगै अनुलोम–विलोम क्रमशः गर्ने गरिन्छ ।

कुष्ठरोग, आँखाका रोगीहरू आदिलाई सूर्य नमस्कार या सूर्य पूजाले राहत दिन्छ भन्ने धार्मिक विश्वास छ । कुनै पनि व्यक्तिमा सूर्यको अशुभ प्रभाव परेको बेलामा विभिन्न किसिमका स्वास्थ्य समस्याहरू निम्तिने ज्योतिष शास्त्रमा उल्लेख छ । ज्योतिषहरूका अनुसार सूर्य सबै ग्रह र नक्षत्रहरूको संस्थापक हो र समयको नियन्त्रक पनि हो ।

भनिन्छ, अरूलाई नमस्कार गरे पनि नगरे पनि शारीरिक स्वास्थ्यको लागि हरेक दिन बिहान सूर्य नमस्कार गर्नु अनिवार्य रहेको योग शास्त्रमा उल्लेख छ । किनकि सूर्य नमस्कार आफैँमा एउटा साष्टांग नमस्कार हो । यसले मानव स्वस्थलाई भव्य, शक्तिशाली, कुशल, जीवनको पूर्ण र शानदार व्यक्तित्वको पहिचान दिन सक्छ । यसबाट मान्छे निरोगी, वैभवशाली, सामथ्र्यवान, कार्यक्षमतावान, दीर्घायु हुन्छ र व्यक्तित्व प्रतिभाशाली हुने गर्छ ।

अर्घ मन्त्र
सूर्यलाई निम्नलिखित मन्त्रद्वारा अर्घ प्रदान गर्नुपर्छ ।
ॐ ऐही सूर्यदेव सहस्त्रांशो तेजो राशि जगत्पते ।
अनुकम्पय मां भक्त्या गृहणाध्र्य दिवाकरः ।।
ॐ सूर्याय नमः, ॐ आदित्याय नमः, ॐ नमो भास्कराय नमः ।
अघ्र्य समर्पयामि ।।

ध्यान मन्त्र
ध्येय सदा सविष्तृ मण्डल मध्यवर्ती ।
नारायणः सर सिंजासन सन्निविष्ठः ।।
केयूरवान्मकर कुण्डलवान किरीटी ।
हारी हिरण्यमय वपुधृत शंख चक्र ।।
जपाकुसुम संकाशं काश्यपेयं महाधुतिम् ।
तमोहरि सर्वपापध्नं प्रणतोऽस्मि दिवाकरम् ।।