गर्मी सुरु भएसंगै यी ३ रोगको जोखिम बढ्छ, कसरी बच्ने जान्नुहोस्

समिक्षा पाण्डे, चितवन।  गर्मी मौसम सुरु भएसँगै गर्मीको लहर, डिहाइड्रेसन र खाना विषाक्तता जस्ता रोगहरूको जोखिम बढ्छ। गर्मीले शरीरको तापक्रम बढाउन सक्छ, जसले गर्दा चक्कर लाग्ने र कमजोरी जस्ता समस्याहरू हुन सक्छन्।

गर्मीयामको स्वास्थ्य जोखिम: बैसाख सुरु भएसंगै गर्मी तीव्र भएको छ। अझ तराइका जिल्लामा त गर्मि धेरै नै बढेको छ।  दिन र रातको तापक्रम अचानक बढेको छ। बिहान १० बजेपछि बाहिर निस्कन गाह्रो भएको छ। गर्मी मौसम आउँदा स्वास्थ्यसँग सम्बन्धित चुनौतीहरू पनि बढ्न थाल्छन्। विशेष गरी, गर्मीको लहर, निर्जलीकरण र खाद्य विषाक्तताको जोखिम उल्लेखनीय रूपमा बढ्छ।

यी समस्याहरू बालबालिका र वृद्धवृद्धाहरूका लागि मात्र नभई सबै उमेरका मानिसहरूका लागि खतरनाक हुन सक्छन्। समयमै आवश्यक सावधानी अपनाएमा यी रोगहरूबाट बच्न सकिने चिकित्सकहरूको विश्वास छ। यी रोगहरूका लक्षण, कारण र रोकथामका उपायहरू जानौं...

१. गर्मीको लहर (Heatwave)

अत्यधिक गर्मी र आर्द्रताका कारण हुने गर्मीको लहर एउटा गम्भीर समस्या हो। शरीरको तापक्रम सामान्यभन्दा बढी हुँदा यो घातक साबित हुन सक्छ।

लक्षणहरू के के हुन्?
- अत्यधिक पसिना आउने
- टाउको दुख्ने र चक्कर लाग्ने
- छाला रातो हुनु र तातो हुनु
- कमजोर वा कमजोर महसुस हुनु
- उच्च ज्वरो
- आखा पोल्ने 

यसबाट बच्ने उपायहरू
- घाममा निस्कनुअघि आफ्नो टाउको र शरीर छोप्नुहोस्।
- प्रशस्त पानी र झोल पदार्थ पिउनुहोस्।
- अत्यधिक गर्मीमा बाहिर ननिस्कनुहोस्।
- हल्का र खुकुलो सुती लुगा लगाउनुहोस्
- शरीरलाई शीतल राख्न चिसो पानीले नुहाउनुहोस्।

२. डिहाइड्रेसन (Dehydration)
   गर्मीका कारण शरीरमा अत्यधिक पसिना आउँछ, जसले गर्दा पानी र आवश्यक लवणको कमी हुन्छ। यो अवस्थालाई           डिहाइड्रेसन भनिन्छ।

डिहाइड्रेसनका लक्षणहरू
- अत्यधिक तिर्खा लाग्नु
- पिसाब गाढा रंगको र कम मात्रा
- थकित र कमजोर महसुस हुनु
- टाउको दुख्ने वा चक्कर लाग्ने
- छाला र ओठ सुख्खा हुनु

यसबाट बच्ने उपायहरू : 
- दिनभरि कम्तिमा ३ लिटर पानी पिउनुहोस् ।
- नरिवल पानी, कागती पानी र कागती पानी सेवन गर्नुहोस्।
- उच्च क्याफिन र अल्कोहल सामग्री भएका पेय पदार्थहरूबाट बच्नुहोस्।
- पानीले भरिपूर्ण फलफूलहरु खानुहोस्।

३. फुड पोइजनिंग (Food Poisoning)
गर्मीमा खानेकुराहरू चाँडै बिग्रन्छन्, जसका कारण ब्याक्टेरिया बढ्न थाल्छन्। यसले फुड पोइजनिंग  निम्त्याउन सक्छ। यो दूषित खानाबाट हुने रोग हो र यदि हेरचाह गरिएन भने यो गम्भीर हुन सक्छ।

फुड पोइजनिंगका लक्षणहरू : पेट दुख्ने, बान्ता र पखाला, ज्वरो र कमजोरी, वाकवाकी लाग्नु हो।  

यसबाट बच्ने उपायहरू : 
- सफा र ताजा खाना खानुहोस्।
- खुला ठाउँमा राखिएको बासी खाना नखानुहोस्।
- दूध र दुग्धजन्य पदार्थहरू फ्रिजमा राख्नुहोस्।
- बाहिरको जंक फूड र स्ट्रिट फूडबाट बच्नुहोस्।