महिनावारी हुँदा शारीरिक सरसफाईमा विषेश ध्यान

प्रतिमा कुमाल, पुस १४, चितवन ।
महिनावारीको समयमा गुणस्तरयुक्त सेनेटरी प्याड प्रयोग गर्नु अनिवार्य मानिन्छ । तर आर्थिक अवस्था, सहज पहुँचको अभावका कारणले गर्दा धेरै महिलाहरु गुणस्तरीय प्याड बाट बन्चित छन् । जस्ले गर्दा उनीहरुले पुरानो धोतीका कपडा, टालोलाई प्याडका रुपमा प्रयोगमा ल्याउने गरेका हुन्छन । महिनावारी हुँदा शारीरिक सरसफाईमा विषेश ध्यान पु¥याउनु पर्ने हुन्छ । तर चेतनाको कमीले गर्दा धेरै जस्तो महिलाहरुले महिनावारी हुँदा फोहोर कपडा प्रयोग गर्ने गर्छन । जसले गर्दा विभिन्न रोगको सिकार बन्छन् ।

महिनावारी हुँदा घरेलु कपडा प्रयोग गर्दा गुप्तांगको संकक्रमणको सिकार हुन्छ भन्ने सोेच गलत हो । धेरै जसो महिला कपडा प्रयोगमा सजकता नअपनाउदा संक्रमणको सिकार बन्ने गरेको भरतपुर अस्पतालका गाईनोलोजिस्ट डा. सुनिलमणी पोखरेल बताउछन् । उनले भने गुणस्तरयुक्त प्याड बजारमा आउनु भन्दा पहिला सबै महिलाहरुले सुतिका नरम कपडालाई प्याडको रुपमा प्रयोग गर्थे । जब बजारमा महंगा र गुणस्तरीय प्याडहरु आए कपडाको प्रयोगले रोगको सिकार बनिने धारणा पैदा भयो । तर आर्थिक स्थिति कमजोर र सहज पहुँच नभएका महिलाहरुका लागि अझै पनि घरेलु कपडाको प्याड नै गुणस्तरीय प्याड बनेको छ ।

यस्तै घरेलु प्याड प्रयोग गर्ने महिलाहरुले घेरै सजगता अपनाउनु पर्ने डा. पोखरेलको भनाई छ । उनका अनुसार प्रयोग गर्नु भन्दा पहिला कपडालाई तातो पानिमा उमालेर राम्रो संग धोइ घाममा सुकाउनु पर्छ । यसरी विधि प्रयोग गरेर सफा गरेको कपडा महिनावारी हुँदा प्रयोग गर्नु पर्छ । घरेलु कपडाको प्याड बजारमा पाहिने जस्तो एक पटक प्रयोग गरे पछि फ्याक्नु पर्छ भन्ने हुँदैन माथिको विधि प्रयोग गरेर पुन पाँच पटक सम्म त्यो कपडालाई प्रयोगमा ल्याउन सकिन्छ । विधि नजान्दा घरेलु कपडाको प्याड पकै पनि रोगको केन्द्र हो तर सरसफाईको विधि जाने बजारमा पाहिने विभिन्न नामका प्याडको बराबरी यसले गर्न सक्ने उनको भनाई छ ।

तर केही परमपरावादी सोचका कारण महिनावारीमा प्रयोग गरेको कपडा सूर्यलाई देखाउनु हुँदैन भन्ने अन्धविश्वस छ । यो परमपरा आत्मसाथ गर्ने महिलाहरुले कपडा घाममा सुकाउँदैनन् । फेरी अर्कोपटक महिनावारी हुँदा त्यही कपडाको प्रयोग गर्छन् । जसले संक्रमण भई पाठेघरसम्म फैलिने र त्यसले बाँझोपनको समेत समस्या ल्याउने खतरा हुन्छ । महिनावारीमा प्रयोग गरेको कपडा घाममा सुकाउनु पर्छ । यसले कपडामा भएको परजीवि नाष्ट हुन्छ । कपडा नरम र सुतीको हुनुपर्छ । महिनावारी हुँदा प्रयोग गरिएका कपडा फेरिरहनु पर्छ ।

महिनावारी शारीरिक परिवर्तन मध्यको एक परिवर्तन हो । यो हाम्रो शारीरमा भएका रागरसहरुको मात्रामा आउने परिवर्तनका कारणले हुने गर्दछ । महिनावारी प्राकृतिक सरसफाइ प्रक्रिया हो र महिनावारी हुनु भनेको एउटी केटी हरेक महिना गर्भवती हुन तयार भएको संकेत हो । पाठेघरले बनाएको रगतको तह विस्तारै योनिमार्ग हुदै रगतका रुपमा शरीरबाट बाहिर निस्कन्छ जुन रगतको रङ्ग गाढा रातो हुन्छ र कहिले काही ढिका जस्तो भएर जमेको रगतका रुपमा पनि बाहिर निस्कन्छ ।

महिनावारी महिलाको गर्भाशयको भित्री अस्तर रगत योनीबाट निस्कासन हुने प्रक्रिया हो । साधारणतया महिनावारी १२ देखि १५ वर्षको उमेरमा सुरु हुन्छ । तर कुनै कुनै युवतीहरु छिटो ९ वर्षको उमेरमा र ढिलोमा १६ वर्षको उमेरमा महिनावारी भएको पाईन्छ । महिनावारीको अन्तर लगभग २८ दिन हुने गर्दछ । महिनावारी ४५ देखि ५५ वर्षको उमेर भित्रमा सकिन्छ ।कालिका न्युजबाट